عکس «آژانس فضایی اروپا» از «چشم صحرا»

ارتباط فردا: ماموریت «کوپرنیک سنتینل-۲»(Copernicus Sentinel-2) از یک شگفتی زمین‌شناسی دیدنی در صحرای بزرگ آفریقا در موریتانی تصویربرداری کرده است که «ساختار ریشات»(Richat Structure) یا «چشم صحرا»(Eye of the Sahara) نام دارد.

به نقل از وب‌سایت رسمی آژانس فضایی اروپا، این ساختار غول‌پیکر از میان دریایی از شن‌های طلایی در منطقه آدرار واقع در شمال موریتانی نمایان است. زمانی تصور می‌شد که این ساختار، محل برخورد یک شهاب سنگ است، اما اکنون اعتقاد بر این است که ساختار ریشات در اثر فرآیند بالا آمدن یک گنبد بزرگ از سنگ مذاب ایجاد شده که زمانی روی سطح زمین قرار داشته و توسط فرسایش باد، شن و ماسه و آب شکل گرفته است. زمین شناسان بر این باورند که این ساختار حداقل ۱۰۰ میلیون سال قدمت دارد.

این ساختار لایه‌لایه از مجموعه‌ای از حلقه‌های متحدالمرکز تشکیل شده و از فضا شبیه به چشم گاو نر است. بنابراین، به عنوان چشم صحرا یا «چشم آفریقا»(Eye of Africa) نیز شناخته می‌شود.

ساختار ریشات با قطر ۵۰ کیلومتر، از فضا راحت‌تر از زمین قابل مشاهده است و از زمان اولین ماموریت‌های سرنشین‌دار، یک نقطه عطف آشنا برای فضانوردان بوده است.

در مقایسه زیر می‌توانیم دو نما را ببینیم که در سپتامبر ۲۰۲۵ گرفته شده‌اند. تصویر سمت چپ با رنگ طبیعی است؛ در حالی که تصویر سمت راست، ترکیبی از رنگ‌های کاذب است که ویژگی‌های خاصی را برجسته می‌کند.

این ساختار قابل توجه، بسته به میزان فرسایش انواع مختلف سنگ، لایه‌هایی از سنگ رسوبی را در مکان‌های گوناگون نمایان می‌کند. این موضوع را می‌توان در تصویر با رنگ کاذب بهتر درک کرد. ماسه‌سنگ‌های کوارتزیت مقاوم‌تر در برابر فرسایش، به رنگ‌های قرمز و صورتی دیده می‌شوند و حلقه‌های بیرونی و پشته‌های بلند داخلی را تشکیل می‌دهند و دره‌هایی از سنگ‌های کمتر مقاوم بین آنها به صورت نواحی تیره‌تر قابل مشاهده هستند. حلقه‌های مرکزی چشم حدود ۸۰ متر ارتفاع دارند و سنگ‌های تشکیل‌دهنده آنها قدیمی‌تر از سنگ‌های تشکیل‌دهنده حلقه‌های بیرونی هستند.

در تصویر سمت چپ، ناحیه تیره اطراف چشم، بخشی از فلات آدار از سنگ‌های رسوبی است که حدود ۲۰۰ متر بالاتر از ماسه‌های بیابانی اطراف قرار دارد و خود بخشی از «ارگ اوآرانه»(Erg Ouarane) است که یک پهنه شنی بزرگ است و صدها کیلومتر تا مالی امتداد دارد.

همچنین، شن و ماسه به وضوح در حال پیشروی به سمت جنوب ساختار قابل مشاهده است. در اینجا، درختان و بوته‌ها را می‌توان به صورت نقاط کوچکی مشاهده کرد که در تصویر با رنگ کاذب به رنگ بنفش دیده می‌شوند و در امتداد یک سازه خشک بستر رودخانه قرار دارند.

انتهای پیام